«Երբեւէ նույնիսկ չեմ լսել, որ այսպիսի թեմայով դասընթաց եղել է, առաջինն էր սա, որ լսեցի եւ բախտ վիճակվեց մասնակցելու, հուսամ, որ ապագայում այստեղ ստացած գիտելիքները պետք կգան կիրառելու համար»,- պատմում է Էդմոն Չիլինգարյանը։
24-ամյա Էդմոնը մեկն է այն 20 տղամարդկանցից, որ 2025թ․-ի դեկտեմբերի 8-10-ը մասնակցել ենԵվրոպական միության ֆինանսական աջակցությամբ և ՄԱԲՀ Հայաստանյան գրասենյակի և «Ագաթ» հաշմանդամություն ունեցող կանանց իրավունքների պաշտպանության կենտրոն հասարակական կազմակերպության համագործակցությամբ իրականացված «Հայրիկների ակումբին»։
«Մեր ծրագիրը միանգամից երկու կարծրատիպերի է անդրադառնում, գենդերային և հաշմանդամության հիմքով խտրականությանը և կարծրատիպերի վերացմանը։ Հասարակության մեջ կան կարծրատիպեր, որ հաշմանդամություն ունեցող տղաների համար երեխա ունենալը և երեխայի մասին հոգ տանելը լրացուցիչ բեռ է և դժվարություն, սակայն մեր դասընթացով, մասնակիցների հաջողության պատմություններով և ոգևորությամբ կորտրում ենք այդ կարծրատիպը»,- ասաց «Ագաթ» ՀԿ նախագահ Կարինե Գրիգորյանը։
«ԵՄ-ն հանուն կանանց և տղամարդկանց իրավահավասարության. Միասին ընդդեմ գենդերային կարծրատիպերի և բռնության» ծրագրով Հայաստանի Լոռու, Տավուշի, Շիրակի, Արագածոտնի մարզերում և Երևանում գործում են հայրիկների ակումբներ, սակայն հաշմանդամություն ունեցող տղամարդկանց համար սա առաջին ինտենսիվ դասընթացն էր։
«Մեզ համար առաջնային արժեք է հավասար հնարավորությունների ապահովումը բոլորի համար։ ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի և «ԵՄ-ն հանուն կանանց և տղամարդկանց իրավահավասարության» ծրագրի քաղաքականության հիմքում ներառականությունն է։ Այդ տեսանկյունից՝ հաշմանդամություն ունեցող ներկա և ապագա հայրիկների համար Հայրիկների ակումբ ունենալու գաղափարը լիովին համահունչ է մեր մանդատին։ Ներառական և հավասար հասարակություն կառուցելու համար յուրաքանչյուր մարդ պետք է ունենա մասնակցելու և զարգանալու հնարավորություն»,– ընդգծեց ՄԱԿ–ի Բնակչության հիմնադրամում ծրագրի համակարգող, Գենդերային ծրագրերի ղեկավար Թագուհի Հարությունյանը։
Դասընթացի ֆասիլիտատորներից Սիփան Ասատրյանը ևս ունի հաշմանդամություն և երկու աղջիկների հայր է։ Նրա խոսքով՝ սկզբնական շրջանում մտահոգություն են ունեցել մասնակիցների հավաքագրման, ինչպես նաև դասընթացի մոդուլի մատչելիության ապահովման վերաբերյալ։
«Մեր ցուցիչներով և ակնկալիքներով բավականին արդյունավետ եղավ դասընթացը, դրա մասին են վկայում մասնակիցների անկեղծ պատմությունները, գործնական վարժություններին ակտիվ ներգրավումը և փոխօգնության ցանցի ստեղծման առաջարկը, որտեղ արդեն փորձառու հայրիկները հնարավորություն կունենան առցանց կիսվելու սեփական փորձով և խորհուրդներով»։
Մասնակիցներին դասընթացը նաև տարբեր աջակցող սարքեր ներկայացրեց ու տրամադրեց։
«Տնից դուրս գալու, երեխայի հետ զբոսնելու համար, երեխայի անվտանգությունը ապահովելու համար, նախ ինքներս պետք է անվտանգ լինենք, եթե մենք ինչ-որ խոչընդոտի հանդիպենք, հաստատ երեխայի համար էլ է սթրես լինելու։ Անվտանգության ապահովման համար քաղաքային միջավայրի մատչելիությանը զուգահեռ կարևոր են նաև աջակցող սարքերի կիրառությունը։ Դասընթացի ընթացքում ծանոթացանք դրանց, որոնք անպայման կկիրառեմ երեխաներին խնամելիս»,- ասաց դասընթացի մասնակից Պատվական Ռևազյանը։
Դասընթացի մասնակիցներից ամենակրտսերը՝ Աշոտ Թադևոսյանը մինչ ընտանիք կազմելը և գործնականում կիրառելը, ստացած գիտելիքները նախ ցանկանում է կիսել տարեկակիցների հետ։ Վստահ է՝ հասարակական կարծրատիպերը կարող են հաղթահարվել միայն դրանց մասին խոսելով։
«Ընտանիքը հասարակության և ազգի կարևոր բջիջն է, երբեմն հանդիպում ենք շատ ներգրավված հայրերի, սակայն այդ ամեն ինչը մնում է փակ շրջանակի մեջ։ Նրանք չեն խոսում բարեկամների, ընկերների հետ, չեն կիսվում փորձով, դրա համար էլ բջիջը չի տարածվում։ Ես պատրաստվում եմ խոսել և իմ համայնքում տարածել ստացած գիտելիքներս, քանի որ առանց շարունակականության նման դասընթացները չեն կարող երկարաժամկետ արդյունավետություն ունենալ»։
Սույն հոդվածը պատրաստվել է Եվրոպական միության կողմից ֆինանսավորվող և ՄԱԿ-ի Կանանց հարցերով կազմակերպության ու ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի կողմից իրականացվող «ԵՄ-ն հանուն կանանց և տղամարդկանց իրավահավասարության. Միասին ընդդեմ գենդերային կարծրատիպերի և բռնության» ծրագրի երկրորդ փուլի շրջանակներում։
Բովանդակության համար պատասխանատվություն է կրում «Ագաթ» ՀԿ-ն, և պարտադիր չէ, որ այն արտահայտի Եվրոպական միության, ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի ու ՄԱԿ-ի Կանանց հարցերով կազմակերպության տեսակետները։